De oorzaak en het verwerken van trauma’s en andere problemen waar je tegen aanloopt.
Een kind is ontvankelijk voor alles wat er in de omgeving gebeurt. Het ziet en voelt ontzettend veel, neemt de wereld op kindniveau waar en is altijd op zoek naar veiligheid.
Waar ben ik veilig? Hoe ben ik veilig? Wat moet ik doen om me veilig te blijven voelen? Alles wat een kind ziet, hoort, ervaart en meemaakt, komt binnen op een onbewust niveau.
Om veilig te zijn, ga je als kind onbewust gedrag vertonen dat erop gericht is die veiligheid te verkrijgen.
Feilloos aanvoelen of er balans
Daarbij komt dat een kind feilloos aanvoelt of ouders in balans zijn, of dat ze het moeilijk hebben en niet gelukkig zijn. Ook in zo’n geval probeert een kind onbewust voor de ouders te zorgen. Er is niets onveiliger voor een kind dan ouders die niet goed functioneren en niet emotioneel stabiel in het leven staan.
Vanuit de epigenetica weten we dat stress, veroorzaakt door omgevingsfactoren, onze cellen aantoonbaar beïnvloedt. Langdurige stress kan uiteindelijk overgaan in een trauma.
Onze cellen reageren op trauma’s.
Marcel Mannes (hoogleraar epigenetica en hoofd van het laboratorium voor Genoomdiagnostiek van het Amsterdam UMC) onderzocht de invloed van trauma op celniveau en de hersenen.
Het is aangetoond dat de structuur van onze cellen verandert door stress. De veranderde celstructuur en de genetische veranderingen worden doorgegeven aan volgende generaties. Ze hebben genen gevonden die verklaren waarom sommige mensen wel of geen klachten ontwikkelen.
Er werd een stressgerelateerd gen gevonden, evenals genen die in verband worden gebracht met PTSS, depressie, autisme of suïcide.
Heeft onze vorige generatie iets traumatisch ervaren, denk bijvoorbeeld aan de ervaringen en angsten van de Tweede Wereldoorlog, dan worden de onverwerkte trauma’s, geheimen, het verdriet, de angst, noem maar op, doorgegeven aan volgende generaties.
Wij, onze kinderen en kleinkinderen, zullen daardoor in vergelijkbare patronen terechtkomen als onze voorouders.
Een trauma kan 7 generaties lang doorwerken.
Maarten Oversier noemt dit de oorzaak van de familieINstelling. Wat je voorouders hebben meegemaakt, bepaalt mede hoe jij je in dit leven gedraagt en waar je tegenaan loopt. We zeggen weleens: “Kijk, hij lijkt precies op opa, dezelfde manieren, hetzelfde patroon.”
Maar ook familiegewoonten, talenten en vaardigheden worden doorgegeven.
Inmiddels is er onderzoek gedaan naar de langetermijneffecten op nakomelingen en de psychosociale overdrachtsprocessen in vluchtelingengezinnen, bij seksueel geweld, suïcide, het verlies van een kind en het dader- of slachtofferschap.
Waar schande, schaamte en schuld op zitten, wordt meestal niet besproken. Het verdwijnt onder de dekmantel van de liefde.
Het wordt weggestopt, er wordt niet over gesproken omdat het te pijnlijk is. Alles wat niet besproken wordt, blijft onzichtbaar.
Alles wil gezien worden
Het bijzondere is: alles wil gezien worden. Niet alleen de mooie, maar ook de vervelende dingen. Ons systeem laat ons net zolang ‘ploeteren’ totdat we het trauma, het onbesprokene, het ongevoelde zichtbaar hebben gemaakt. Pas dan kan het ons loslaten en verdwijnen. Pas dan ben je vrij om helemaal jezelf te zijn.
Ik probeer dit duidelijk te maken aan de hand van een voorbeeld.
In mijn praktijk zit Jaap tegenover me. Hij komt bij me voor hulp bij communicatie en assertiviteit. Hij heeft moeite om voor zichzelf op te komen en zichzelf zichtbaar te maken.
Hij kan de woorden niet vinden. Het lijkt alsof zijn woorden uit zijn hoofd verdwenen zijn.
Er is één situatie waarin de woorden met overvloed, kracht en hardheid komen: thuis. Zijn woorden zijn kwetsend en hard, en hier duldt hij geen tegenspraak. Dit is iets wat hij absoluut niet wil en waar hij later ongelooflijk veel spijt van heeft. Het is een familiepatroon. Ook zijn vader, opa en diens vader hebben dezelfde gevoelens gehad.
We komen uit bij het verleden.
Zijn voorouders waren arme mensen, die hard moesten werken om te kunnen overleven. Er is iets heftigs gebeurd waar zoveel schaamte en schuld op rustte, dat als dit uit zou komen, iedereen er schande van zou spreken. Met alle gevolgen van dien.
Het overleven van dit trauma is de instelling van de familie geworden. De familie heeft er altijd voor gezorgd, gewaakt en bewaakt: er wordt niet over gesproken. Zo kun je je ook niet verspreken. Aan de buitenwereld moest worden getoond dat alles perfect was. Alles moest goed gedaan worden om de pijn en schuld te verdoezelen.
We gaan op dit stuk werken. Wat blijkt? Jaap heeft zichtbaar gemaakt wat onzichtbaar was. Hij heeft losgelaten wat de familie al die tijd heeft vastgehouden. Hij is nu vrij om te spreken.
Dan is het verbazingwekkend dat Jaap aan het eind van de middag zegt: “Hé, ik zie je nu anders. Ik durf naar je te kijken. Wat voel ik me van binnen vrij en opgelucht, alsof er een hele zware last van mijn schouders is gevallen.” Deze woorden komen als vanzelf en moeiteloos.
Vastlopen in het nu, is een patroon uit het verleden.
De track-and-trace van je voorouders.
7 generaties = 254 voorouders
De kringloop van het leven: onze voorouders als compost voor nieuwe generaties.
Wie zijn voorouders niet kent, is stuurloos.
Ga je stamboom schudden en schud de taboes los.
Wil je patronen doorbreken?
Wil je flexibel en vrij in het leven staan?
Ik help je. Maak kennis met de kracht van Neuro Circle Constellation: systemische NCC.